Động cơ, chiến lược và hậu trường chính trị của Trump trong cuộc chiến thuế quan là gì?

Thuế đối ứng của Mỹ không chỉ là một biện pháp kinh tế, mà còn ẩn chứa những toan tính chính trị sâu xa. Dưới thời Tổng thống Donald Trump, chính sách thuế quan luôn được dùng như “con bài chiến lược” để cân bằng cán cân thương mại, gây áp lực với đối tác và đồng thời xây dựng hình ảnh “bảo vệ người lao động Mỹ”. Bài viết này sẽ đi sâu vào động cơ, mục tiêu chính trị, cùng chiến lược đằng sau sắc lệnh thuế đối ứng, giúp độc giả hiểu rõ vì sao Trump sẵn sàng chấp nhận rủi ro pháp lý và kinh tế, cũng như cách ông tận dụng chính sách này để củng cố vị thế trên trường quốc nội và quốc tế.

Động cơ chính trị và kinh tế của Trump

Bảo vệ sản xuất nội địa và cam kết “Nước Mỹ là ưu tiên số 1”

Trong suốt hơn bốn năm tại vị, Tổng thống Trump kiên định với chính sách “America First” nhằm ưu tiên bảo vệ lợi ích của người lao động và doanh nghiệp Mỹ. Việc áp thuế đối ứng từ 10% đến 50% lên hàng hóa nhập khẩu từ hơn 60 quốc gia chính là bước đi chiến lược để bảo vệ các ngành công nghiệp nội địa, đặc biệt là những bang công nghiệp truyền thống như Michigan, Ohio, Pennsylvania – nơi tập trung nhiều nhà máy sản xuất ôtô, thép và nhôm.

Trước khi quyết định, nhiều lãnh đạo doanh nghiệp Mỹ đã kêu gọi cần có biện pháp bảo hộ, tạo cơ sở cho Trump đưa ra lập luận: khi các nước áp thuế cao lên hàng Mỹ, nước Mỹ cũng phải đáp trả để bảo vệ thị trường quan trọng của mình. Qua việc tăng thuế lên ôtô nhập khẩu, linh kiện điện tử hay nguyên liệu thép, ông muốn thể hiện vai trò người bảo vệ quyền lợi cho công nhân và doanh nghiệp Mỹ trong mắt cử tri.

Cải thiện cán cân thương mại và áp lực với Trung Quốc

Từ 2017 đến 2024, Mỹ đã ghi nhận thâm hụt thương mại hơn 5.000 tỷ USD với Trung Quốc. Tổng thống Trump từng khẳng định rằng “chính sách cũ đã biến Mỹ thành kẻ thua cuộc”, và việc áp thuế đối ứng là chiến lược nhằm buộc Bắc Kinh phải đàm phán lại các thỏa thuận thương mại.

Khi nâng thuế lên đến 50% với một số mặt hàng chủ lực, ông hy vọng tạo sức ép đủ lớn để Bắc Kinh phải xuống nước. Dù vòng đàm phán giai đoạn 1 đạt một số thành công, thì giai đoạn 2 vẫn bị đình trệ. Thuế đối ứng như “hòn đá ném vào hồ nước”, tạo ra áp lực liên tục buộc đối tác không thể phớt lờ.

Trong bối cảnh này, nhiều doanh nghiệp Mỹ như Apple, Tesla hay Nike, dù phụ thuộc vào chuỗi sản xuất châu Á, cũng phải tính đến việc chuyển dần nhà máy sang Việt Nam, Ấn Độ… Điều này cũng phù hợp với mục tiêu của Trump là khuyến khích các tập đoàn đa quốc gia tăng cường sản xuất trong nước, từ đó tạo thêm việc làm cho lao động Mỹ.

Chiến lược hành pháp và “hậu trường” soạn thảo sắc lệnh

Sử dụng IEEPA để né quy trình lập pháp

Tổng thống Trump áp dụng chiến lược “America First” bằng cách dùng Đạo luật IEEPA 1977 để ban hành thuế đối ứng ngay lập tức, mà không cần Quốc hội phê duyệt. Việc áp thuế từ 10% đến 50% nhằm bảo vệ ngành công nghiệp nội địa và gây sức ép lên Trung Quốc, buộc họ phải đàm phán lại thương mại sau khi Mỹ chịu thâm hụt hơn 5.000 tỷ USD từ 2017 đến 2024.

Chiến lược này tạo cú sốc tâm lý, buộc đối tác phản ứng nhanh, đồng thời thúc đẩy các doanh nghiệp Mỹ chuyển sản xuất về trong nước hoặc sang các thị trường mới như Việt Nam, Ấn Độ.

Cùng WikiFX đi phân tích kịch bản ngắn, trung và dài hạn nếu như thuế quan đối ứng của Trump vẫn được áp dụng nhé.

Thuế đối ứng Mỹ 2025: Phán quyết bác bỏ hay duy trì và tác động sâu rộng lên kinh tế toàn cầu

Phân tích chuyên sâu kịch bản thuế đối ứng Mỹ bị bác bỏ hoặc duy trì, tác động tức thì và dài hạn lên chứng khoán, lạm phát, GDP và thương mại toàn cầu năm 2025. Cập nhật tin tức chính xác cùng WikiFX!

Thông tin 2025-06-03

相关内容

Hậu trường tham vấn và lôi kéo nhóm lợi ích

Các cố vấn kinh tế như Jared Kushner, Larry Kudlow, Peter Navarro đã tham gia cung cấp dữ liệu về thâm hụt thương mại và tình hình đặt hàng của doanh nghiệp Mỹ, đồng thời đề xuất danh sách 60 quốc gia bị áp thuế.

Trước khi ban hành sắc lệnh, Nhà Trắng đã làm việc với lãnh đạo các tập đoàn lớn như Ford, GM, Nucor và U.S. Steel để thu thập thông tin về giá nguyên liệu và đơn hàng giảm sút, làm cơ sở cho chính sách thuế đối ứng. Các bộ ngành cũng chuẩn bị danh sách mặt hàng và mức thuế cụ thể, cùng kế hoạch hoàn thuế tạm thời, giúp chính quyền Trump phản ứng nhanh trước các phán quyết pháp lý.

Mục tiêu dài hạn: Gây dựng hình ảnh và bước đệm bầu cử

Tạo “câu chuyện” cho cử tri

Ngành sản xuất ôtô, thép và điện tử chịu áp lực cạnh tranh mạnh từ hàng nhập khẩu giá rẻ, khiến Trump khẳng định: “Nếu tôi không áp thuế, công nhân Mỹ sẽ mất việc.” Nhà Trắng phối hợp với các kênh truyền thông như Fox News, Newsmax liên tục phát đi thông điệp Trump là người duy nhất dám đối đầu Trung Quốc để bảo vệ việc làm người lao động.

Dù không phải năm bầu cử, Trump vẫn cần củng cố vị thế trong đảng Cộng hòa và chuẩn bị cho cuộc tái tranh cử 2028, nên việc thể hiện cứng rắn trong thương mại giúp ông thu hút sự ủng hộ của cử tri bảo thủ.

Đòn bẩy đàm phán thương mại quốc tế

Năm 2025, trong giai đoạn 2 của đàm phán Mỹ – Trung, sắc lệnh thuế đối ứng được ví như “con kìm” nhằm buộc Bắc Kinh nhanh chóng nhượng bộ, đặc biệt về mua công nghệ Mỹ, nới lỏng đầu tư và tăng mua nông sản.

Ngoài Trung Quốc, nhiều nước châu Âu, Nhật Bản, Hàn Quốc cũng bị áp thuế. Trump theo chiến lược “nước đôi”: nếu EU đồng ý thỏa thuận ôtô, Mỹ sẽ giảm thuế; nếu không, thuế sẽ được áp trực tiếp, thúc đẩy đàm phán thương mại tự do.

Trong Quốc hội, một số Thượng nghị sĩ Cộng hòa như Tom Cotton và Marco Rubio đang soạn dự luật mở rộng quyền “tình trạng khẩn cấp kinh tế” cho phép Tổng thống áp thuế ngay khi phát hiện bất lợi nghiêm trọng về cán cân thương mại, làm giảm ảnh hưởng của phán quyết tòa án.

Tính toán rủi ro và phản biện của phe đối lập

Thực tế, các phán quyết từ USCIT và Tòa phúc thẩm liên bang đã phản ánh những rủi ro pháp lý khi chính quyền lạm dụng IEEPA. Nếu tòa phúc thẩm bác bỏ sắc lệnh thuế, uy tín của Trump sẽ bị ảnh hưởng nặng, đồng thời doanh nghiệp cũng chịu tổn thất vì chi phí thuế tạm thời.

Nếu bạn muốn tham khảo thông tin chi tiết cụ thể về việc thuế đối ứng của Trump bị bác bỏ, chi tiết tại đây.

Thuế đối ứng của Mỹ: Từ phán quyết tòa án đến bức tranh kinh tế toàn cầu

Tổng thống Trump áp thuế đối ứng gây tranh cãi, Tòa án Mỹ bác bỏ nhưng thuế vẫn hiệu lực. Diễn biến pháp lý và kinh tế toàn cầu sẽ ra sao?

Thông tin 2025-06-02

相关内容

Ngoài ra, thuế đối ứng khiến các đối tác như EU, Trung Quốc, và cả Việt Nam có thể đáp trả, gây thiệt hại ngược lại cho xuất khẩu nông sản Mỹ. Nhiều Thượng nghị sĩ Dân chủ, như Elizabeth Warren và Bernie Sanders, cảnh báo rằng gánh nặng thuế cuối cùng rơi vào người tiêu dùng Mỹ và chính sách này có thể gây ra sự bất ổn thị trường.

Các chuyên gia tại Brookings Institution và Peterson Institute cũng lo ngại “chiến tranh thuế” có thể làm tăng lạm phát và đứt gãy chuỗi cung ứng, khuyến nghị Mỹ ưu tiên đàm phán song phương qua WTO thay vì áp thuế đơn phương.

Tổng kết

Dưới góc nhìn chính trị, sắc lệnh thuế đối ứng không chỉ là quyết sách kinh tế mà còn là “công cụ tranh cử” và “đòn bẩy đàm phán” của Trump. Việc sử dụng IEEPA, huy động nhóm lợi ích công nghiệp, cùng các toan tính trong đàm phán quốc tế cho thấy sự khéo léo trong chiến lược tổng thể. Tuy nhiên, rủi ro pháp lý và phản ứng mạnh từ phe đối lập cho thấy bài toán này không hề đơn giản.

Ở bài tiếp theo, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu bối cảnh WTO và xu hướng châu Á, để hiểu rõ hơn vị trí của Mỹ trong hệ thống thương mại quốc tế cũng như cách các nước châu Á ứng phó. Mời bạn đón đọc!

Để cập nhật những tin tức phân tích sâu sắc và đáng tin cậy về thị trường tài chính toàn cầu, đừng quên theo dõi WikiFX – nguồn thông tin uy tín dành cho nhà đầu tư và chuyên gia.